TARLA FARELERİ İLE MÜCADELE
TANIMI VE YAŞAYIŞI
Genellikle vücut tıknaz, baş büyükçe, burun basık, kulaklar kısa ve çoğunluğu kıllar arasındadır. Kuyruk vücuda oranla kısa olup vücut uzunluğunun 1/5'i kadardır ve başlangıç noktasından ucuna kadar kısa, seyrek ve açık renk kıllarla kaplıdır.
Tarla fareleri, 4-12 giriş deliği bulunan 10-70 cm derinlikteki toprak altı galerilerinde yaşarlar. Gece ve gündüz aktif olmakla birlikte özellikle geceleri faaldirler. Dişileri her ay doğurma gücüne sahiptirler. Ancak, yılda 4-6 doğum yaparlar ve her doğumda en çok 9, ortalama 5-6 yavru verirler. Gebelik süreleri 3 haftadır. Doğan yavrulardan ortalama %40 kadarı çeşitli nedenlerle ölür. Sütten kesilen yavrular kendileri beslenmeye başlarlar ve bu andan itibaren zararlı olurlar ki bu da doğumdan 15-20 gün sonradır. 2-3 ay içinde ergin olurlar. Ortalama ömürleri 3-4 yıldır.
Tarla fareleri beslendiği alanda 3 çeşit delik açar;
- Beslenme deliği
- Hafriyat (Toprak çıkarma deliği)
- Dışkılama deliği
Kimyasal mücadelede bu deliklerin tanınması önemlidir. Çünkü beslenme delikleri dışındaki deliklere bırakılan zehirli yemi yemezler. Hafriyat deliklerinde toprak birikintileri, dışkılama deliğinde fare dışkıları, beslenme deliğinde ise yiyecek kalıntıları vardır.
ZARAR ŞEKLİ
Kültür bitkileri ile çayır-mera bitkilerinin yeşil aksam, tohum ve meyvelerini, ayrıca yiyecek bulamadığı durumlarda, meyvelik ve ormanlarda fidanların gövdelerini (özellikle kök boğazı) yemek, kemirmek, kesmek ve kirletmek suretiyle zarar yaparlar.
ZARARLI OLDUĞU BİTKİLER
Tüm tarla, bahçe ve çayır-mera bitkileri, özellikle buğday, arpa, yulaf, mısır, yonca ile sebze ve meyveler, ayrıca özellikle genç orman ağaçları başlıca konukçularıdır.
MÜCADELESİ
Tarla farelerinin başlıca doğal düşmanları kedi, köpek, tilki, gelincik, sansar, baykuş, leylek, kerkenez, atmaca, doğan, şahin, kartal ve yılanlardır. Doğal dengenin bozulmadığı ortamlarda, bu predatörler tarla farelerini büyük ölçüde baskı altında tutarlar.
Kültürel olarak derin toprak işlemesi, münavebe, tarla temizliği, gibi önlemlerle tarla farelerinin zararları bir dereceye kadar azaltılabilir.
Mekanik olarak sistemleri su ile doldurmak ve kapan kullanmak suretiyle fareler öldürülebilir.
Biyolojik olarak doğal düşmanları bölümünde sayılan predatörler tarla fareleriyle mücadelede etkili olmaktadır. Bunların korunmaları için avlanmamaları, tarlalardaki zararlılara karşı gereksiz olarak bitki koruma ürünlerinin kullanılmaması gerekir.
Kimyasal mücadele, iklim uygun olduğu sürece her zaman yapılabilir. Ancak en uygunu ve etkili olanı, kıştan çıktıkları ve en zayıf oldukları ilkbahar ile kışa girişte sonbahardır. Tarla fareleriyle bulaşık alanlarda 25 m2 'de 5 işlek delik sayıldığında mücadeleye başlamak gerekirse de bitki çeşidine ve uğranılan ürün kaybının fazla oluşuna göre bu sayı azalabilir. İşlek beslenme deliklerinin ağzına 5'er adet zehirli yem el değmeden tahta kaşık vb. gibi aletlerle konulmalıdır. Kimyasal mücadelede toplu mücadele yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla zararlının bulunduğu tüm alanlar ilaçlanmalıdır.
İlimiz genelinde yapılan sürveylerde tarla faresinin popülasyonunun arttığı tespit edilmektedir. Üreticilerimizin zirai alanlarını kontrol etmeleri, yoğunluk tespit ettikleri alanlarda kimyasal mücadele yapmaları önem arz etmektedir.