Valiliğimizce ;
-Geçimlerini hayvancılıkla temin eden vatandaşlarımızın milli ekonomiye katkılarını sağlamak;
-Mera Yaylak ve Otlak yerlerin ıslahı ve en verimli şekilde kullanılması ile salgın hayvan hastalıklarının önlenmesinde 2020 yılına münhasır olmak üzere; 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11/c maddesi uyarınca aşağıda belirtilen düzenlemelerin yapılması uygun görülmüştür.
İlimiz Mera Komisyonunca 4342 sayılı Mera Kanunu hükümleri doğrultusunda yapılmakta olan, tespit, tahdit, tahsis çalışmaları % 95 oranında tamamlanmıştır.
4342 sayılı Mera Kanunu ve bu Kanunun uygulama usul ve esaslarını belirleyen Mera yönetmeliği ile ihtiyaç fazlası mera, yaylak ve otlakların her türlü kiralama işlemlerinin Mera Komisyonu tarafından yürütülmesi esastır. Tespit, tahdit ve tahsis işlemlerini tamamlamadan da talep edilen mera, yaylak ve kışlaklarda ihtiyaç fazlası yerlerin Mera yönetmeliğinin 7 ve 13 üncü maddesi hükümleri ve 2014/1 Sayılı Mera Yaylak ve Kışlakların Kiralanması Teknik Talimatına göre göçerlere kiralanması ve sürü sahiplerinin meralardan faydalanmalarının sağlanması mümkündür.
Bu doğrultuda 2020 yılı otlatma mevsiminde 1998-2019 yılları arasında gerçekleştirilen mera tespit, tahdit ve tahsis çalışma sonuçlarına göre İlçe Kaymakamlıklarının ve Merkez İlçede ise İl Mera Komisyonunun görüşleri doğrultusunda, "2014/1 Sayılı Mera Yaylak ve Kışlakların Kiralanması Teknik Talimatın 8. Maddesinin (4) nolu bendi ve 9. Maddesinin (1) nolu bendi " gereğince İl Mera Komisyonu'nun aynı talimatın 4. Maddesinin ( f ) bendi de belirtilen ve teşekkül ettirilen " TEKNİK HEYET " i görevlendirmesi ve teknik heyet raporu doğrultusunda mera, yaylak ve otlaklardan ihtiyaç fazlası yerler aşağıda belirlenen esaslar çerçevesinde 4342 sayılı mera Kanunu hakkında yayımlanan yönetmeliğin 7. Ve 13. Maddeleri ile 2014/1 Sayılı Mera Yaylak ve Kışlakların Kiralanması Teknik Talimatın ilgili maddelerine göre sürü sahiplerinin ve göçerlerin istifadesine sunulacaktır.
İlimiz yayla ve meraların kullanılması ile ilgili esaslar ve göçerlerin uyması gereken kurallar aşağıda belirtilmiştir.
I.GENEL ŞARTLAR
1- İlimizde, Mera Komisyonumuzun 17.01.2020 tarih ve 566 sayılı kararı gereği mera, yaylak ve otlaklara çıkış tarihi yerli hayvan yetiştiricileri için 15 Nisan-15 Ekim tarihleri arası 180 gün, mevsimlik kiralamalarda 15 Mayıs- 15 Eylül tarihleri arası 120 günü geçmeyecek şekilde sınırlandırılmasına ve göçer amaçlı kiralamaların 120 günden az olmamasına karar verilmiştir. Komisyon gerekli gördüğü durumlarda bu tarihleri 15-30 gün öne çekebilir veya uzatabilir. Bu tarihlerden önce mera, yaylak ve otlaklara çıkılmayacak, bu tarihlerden sonra mera, yaylak ve otlaklarda kalınmayacaktır.
2-Kiralamalar 4342 Sayılı Mera Kanunu ve Mera Yönetmeliği çerçevesinde uygulamaya konulan 2014/1 Sayılı Mera Yaylak ve Kışlakların Kiralanması Teknik Talimatının 4. Maddesinin (z) bendi çerçevesinde oluşturulacak " ihale komisyonunca " yapılacaktır. Mera ve yaylaklar hiçbir şekilde köy muhtarları, Belediye Başkanları ve diğer şahıslar tarafından kiraya verilmeyecek bu tutum ve davranışlarda bulunanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
3-İhtiyaç fazlası meranın olup olmadığının tespiti İlçe Kaymakamlıklarının teklifi, İl Mera Komisyonunun görevlendirmesi şartı ile Teknik Heyet tarafından sunulacak rapora göre İl Mera Komisyonu tarafından yapılacak olup, bir köyde ihtiyaç fazlası mera tespit edilmiş ise, bu köydeki meraların kiraya verilmemesi yönünde muhtarlar tarafından yapılacak talepler değerlendirilmeye alınmayacak ve bu alanların kiralaması İhale Komisyonu tarafından yapılacaktır.
4- İhale, ihale komisyonunca 2 (iki) aşamalı olarak yapılacak olup; Mera Yönetmeliğinin 13. Maddesine istinaden; kiraya verilecek mera ve yaylakların bulunduğu ilçe ve mahallelerinde bulunan sürü sahiplerine öncelik verilecek ve birinci aşamaya sadece bu üreticiler katılacaktır. İlimize bağlı diğer ilçelere kayıtlı sürü sahipleri ve göçerler ile diğer iller ve bunlara bağlı ilçelere kayıtlı göçer ve sürü sahipleri ikinci ihaleye katılabileceklerdir.
5- İhaleye katılacak isteklilerin Mera Yönetmeliğinin 13. Madde önceliğinden yararlanmaları için mera ve yaylanın bulunduğu ilçe ve mahallenin nüfus kaydına sahip olması veya Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde mera ve yaylanın bulunduğu ilçe ve mahallelerinde en az 6 (altı) aydır ikamet ettiğini belgelendirmesi gerekmektedir. Bu durum vukuatlı nüfus kayıt örneğinde açıkça yazılmalıdır.
6- İlgili mera ve yaylakların bulunduğu ilçe ve mahallelerinde bulunan çiftçilerimizden gerekli şartları taşıyan istekli tek kişi olması durumunda bile ihaleye komşu ve diğer iller ve bunlara bağlı ilçelere kayıtlı göçer ve sürü sahipleri alınmayacaktır. İhale, müracaat sahibi istekli ile yapılacak pazarlık ile sonuçlandırılacaktır. Birden fazla talip bulunması halinde en yüksek bedeli ödeyene kiralama yapılacaktır.
7- Göçerler 2014/1 Sayılı Mera Yaylak ve Kışlakların Kiralanması Teknik Talimatın 8. Maddesinin (1) nolu bendinin 3. paragrafında belirtilen; kiralamak istedikleri yeri, getirecekleri hayvan sayısını belirten dilekçe, dilekçe ekinde nüfus cüzdan fotokopisi, kendisi ve yanında çalışanlar hakkında sabıka kaydı ve hayvancılık iştigal belgesi (işletme tescil belgesi ve pasaport bilgileri) " ile ilan edilen alanlarda otlatma mevsimi başlamadan altmış (60) gün önce komisyona (Mera Komisyonu) başvururlar. Kiralama ihalesine katılacak yerli üreticiler ve göçerlere ait hayvanların ihale tarihi itibariyle en az 3 ay süreyle işletmede kayıtlı olması gerekmektedir.
8- Otlatma mevsiminde mera, yaylak ve otlaklara otlatma kapasitesinin üzerinde hayvan sokulmayacaktır.
9- Göçerlerin mera, yaylak ve otlaklara girebilmesi için mera, yaylak ve otlak kapasitesinin (Mera yönetmeliğinin 6 ıncı maddesindeki uygulama normlarına göre hesaplanmış olup BBHB olarak ifade edilmiştir. 10 koyun veya 40 kuzu 1 BBHB ne eşdeğerdir. Göçerlere ait mera, yaylak ve kışlakta bulunan bütün hayvanlar hesaplamaya dahil edilecektir.) en az %50 si hayvan varlığına sahip olması gereklidir. Mera, yaylak ve otlak kapasitesinin %50 sinden az hayvan varlığına sahip göçerler o mera, yaylak ve otlak ihalesine katılamazlar. Hayvanlarının mera, yaylak ve otlak ihtiyacını karşılayanlar başka mera, yaylak ve otlak kiralayamazlar.
10- Mera, yaylak ve otlağın bulunduğu yerde sürekli ikamet etmeyen, ya da ikamet etse bile dışarıdan kendisine ait olmayan hayvan getirenlerin faaliyetleri de göçer hayvancılık faaliyeti olarak değerlendirilecektir. Muhtarlar bu durumdaki kişileri İl Mera Komisyonuna bildirmekleyükümlüdür. Buna uymayanlar hakkında cezai hükümler başlığı altındaki 4. Madde hükümlerine göre gerekli işlemler yapılır.
11- Mera, yaylak, otlaklardan faydalanacak sürü sahipleri ihale sonrası karşılıklı imza altına alınan ve onaylanan sözleşme ve eklerini yanında bulunduracaklardır.
12- Kiralanan mera, yaylak ve otlak sınırlarının dışına kesinlikle çıkılmayacaktır.
13- Sürü sahibi ve göçerler önceden beyanda bulundukları çobanlar ve diğer kişiler dışında başka kişi bulundurmak istedikleri takdirde, İl Mera Komisyonuna ve güvenlik kuvvetlerine haber vereceklerdir.
14- Mera Kiralama Sözleşmesine ve kiralama şartnamesine aykırı herhangi bir durum tespitinde sözleşme İl Mera Komisyonunca tek taraflı olarak feshedilecek ve haklarında yasal işlem yapılacaktır.
15- Mera Kanununda özel mülkiyet konusu taşınmazların kullanımı ve kiraya verilmesi ile ilgili bir düzenleme ve uygulama bulunmamaktadır. Ancak bu taşınmazlara otlatma kapasitesinin üzerinde hayvan getirilmesi halinde, komşu meralar zarar göreceğinden 4342 sayılı Mera Kanununun meraların korunmasını öngören 1. maddesi hükmüne dayanılarak fazla hayvan getirilmemesi, il dışından gelen hayvanların geçişi ve otlatılması için Tarım ve Orman İl ve İlçe Müdürlüklerinden hayvan tahdidi açısından bir rapor alınacaktır.
16- Kiralanan mera, yaylak ve otlaklara intikal mümkün mertebe kara ve demir yolu kullanılarak yapılacak eğer bu mümkün değilse tarımsal faaliyet yapılan arazilere zarar vermeden en kısa sürede intikaller yaya olarak yapılacaktır.
17- Sürü sahipleri ilimize getirecekleri hayvanlar için 5996 sayılı kanun uyarınca geldikleri İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünden "Hayvan Sevklerine Mahsus Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporu " alacaklar ve bu raporu yanlarında bulunduracaklardır. Sağlık Raporu olmayanlar hakkında 5996 sayılı kanun gereği yasal işlem yapılacaktır.
18- Otlatma mevsimi boyunca İl Jandarma Komutanlığı tarafından çeşitli devriyeler görevlendirilerek vatandaşların can ve mal güvenliği sağlanacak, ayrıca izinsiz olarak meraya sürü getiren göçerlerin meradan çıkartılması İl Jandarma Komutanlığı tarafından yapılacaktır.
19- Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kullanma hakkı köylere bırakılan çayır, mera ve yaylalardan, ihtiyaç fazlası olarak tespit edilen alanların, kiralama işlemleri yapılırken, bu alanların içerisinde bulunan özel mülkiyetlerin kiralama işlemleri mülkiyet hakkı sahibi ile kiracı arasında yapılacak ve buna ilişkin belge İl Mera Komisyonuna sunulduktan sonra kiralama işlemi tamamlanacaktır.
20- Kiralamalarla ilgili ücretler ; Sözleşme öncesi, damga vergisi, % 6 kati teminat, kiralama bedelinin % 25'i olan köy/belediye hesabına yatırılacak olan miktar ( peşin tahsilat ) , kira bedelinden köy ve belediye hesabına yatırılacak olan miktar düşüldükten sonra kalan kısmın tamamı peşin olarak ilgili hesaplara yatırılacaktır.
21- Valilik Genel Emri, İl ve İlçe merkezlerinde Emniyet birimleri Belediye hudutları dışında ise Kaymakamlıklar tarafından köy muhtarlıklarına tebliğ edilerek köy muhtarlıklarınca da köylerinde halka duyurulacak ayrıca belediye hoparlöründen ilan edilerek ilan tutanakları Valiliğimize gönderilecektir.
22- Kiracılık hakkı sona erdiğinde kiraya verilen mera, yaylak, kışlak kiracı tarafından İl Tarım ve Orman İl/ İlçe Müdürlüğü'ne müracaat edilerek görevlendirilecek bir yetkiliye bir tutanakla teslim edilir.
II.CEZAİ HÜKÜMLER
1-2020 Yılı Mera Kiralama Sözleşmesine ve Valilik Genel Emrine aykırı herhangi bir durum tespitinde sözleşme İl Mera Komisyonumuzca tek taraflı olarak feshedilebilecektir. Kiralanan mera alanı için alınmış bulunan kati teminat ise Mera Özel Ödeneği Hesabına aktarılacaktır. Ayrıca Valilik Genel Emri ve sözleşme hükümlerine aykırı herhangi bir tespitte sözleşme feshi edilmese dahi kiralanan mera alanı için alınmış bulunan kati teminat Mera Özel Ödeneği Hesabına irat kaydedilecektir.
2- Kiralama esas ve usullerine (kapasite üstü otlatma, kira sonrası ilgili alanı terk etmeme vs.) 4342 Sayılı Mera Kanununa bağlı olarak çıkarılan Mera, Yaylak ve Kışlaklarda Otlatma Yönetimi Uygulama Esasları Genelgesinin cezai hükümler başlıklı 11. Maddesi ve/veya 2014/1 Sayılı Mera Yaylak ve Kışlakların Kiralanması Teknik Talimatının 28. Maddesi hükümleri uygulanacaktır.
3-İl Mera Komisyonu tarafından verilmeyen mera alanlarında mera alanının bulunduğu köyde ikamet etmeyen (otlatma hakkı olmayan) başka İl, Belde ve Köyden sürü getirerek söz konusu mera alanlarında otlattığı tespit edilen kişi veya sürü sahiplerine İl Mera Komisyonun hayvan başına belirlemiş olduğu aylık otlatma bedelinin 3 katından az olmamak üzere otlatılan gün sayısı ve hayvan sayısı dikkate alınarak hesaplanan otlatma bedeli Mera Kanununun 26. maddesi hükümlerine göre tahsil edilecektir.
4-İl Mera Komisyonu tarafından ihale ile kiraya verilen meraların kapasiteleri dikkate alınarak kiraya verildiğinden, meralar üzerinde otlatma baskısının oluşmaması ve kapasite fazlası hayvan otlatılmaması için otlatma hakkı olmayanların hiçbir suretle kabul edilmeyeceği, otlatma hakkı olup mevcut hayvan varlığından fazla daha sonradan hayvan alan işletme sahiplerinin ise ilgili İlçe ve İl Müdürlüğüne başvurmaları ve meraların otlatma kapasiteleri dikkate alınarak durumlarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Buna uymayanlar hakkında İl Mera Komisyonun hayvan başına belirlemiş olduğu aylık otlatma bedelinin 3 katından az olmamak üzere otlatılan gün sayısı ve hayvan sayısı dikkate alınarak hesaplanan otlatma bedeli Mera Kanununun 26. maddesi hükümlerine göre tahsil edilecektir.
5- Göçer ve sürü sahipleri mera ve yaylakları kiraladıktan sonra, kiralanan yere komisyonca belirlenen sayıdan fazla hayvan getirmeyeceklerdir. Komisyonca belirlenen hayvan sayısından fazla hayvan getirenlerden, günlük her hayvan için İl Mera Komisyonu tarafından belirlenen aylık otlatma bedelinin 3 katından az olmamak üzere otlatılan gün sayısı ve hayvan sayısı dikkate alınarak hesaplanacak para cezası alınarak ihale miktarından fazla olan hayvanlar derhal meradan çıkarılacaktır.
6-Ayrıca kiralama süresi sonunda teslim edilmeyen, terk edilmeyen mera alanları içinde kapasite üstü otlatma sayılarak yukarıda bahsedilen cezai işlem uygulanacaktır.
7-Valilik Genel Emri hükümlerine uymayanlar hakkında başka bir kanunda özel hüküm olmamak kaydıyla 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11/c ve 66.maddeleri hükümleri gereği ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu, ayrıca Türk Ceza kanunun ilgili maddeleri hükümlerine göre yasal işlem yapılacaktır. Görevini ihmal eden veya kötüye kullanan muhtarlar ve diğer kamu görevlileri hakkında da 4483 sayılı kanuna göre Valilik ve Kaymakamlıklarca gerekli işlemler yapılacaktır.
III. GÜVENLİKLE İLGİLİ ESASLAR
1-İl Mera Komisyonu tarafından kiraya verilen meraların listesi kapasiteleri ve kiralayan şahıslar İl Jandarma Komutanlığına bildirildikten sonra İl ve İlçe Jandarma Komutanlıkları bu bilgiler ışığında köy bilgi dosyasına benzer MERA YAYLAK BİLGİ DOSYASI hazırlayacak yapılan kontrol ve operasyonlarda bu dosyalardan faydalanılacaktır.
2- Göçer sürü sahipleri yanlarında mutlak suretle nüfus cüzdanı, mera komisyonundan alınacak yaylaya çıkış kimlik kartı, kira sözleşmesi, hayvan sevklerine mahsus yurtiçi veteriner sağlık raporunu (geldikleri yerden alınan) bulunduracak ve yapılan kontrollerde bu belgeleri ilgililere ibraz edeceklerdir.
Bu genel emrin uygulanmasının temin ve takibi Kaymakamlıklar, İl Jandarma Komutanlığı İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Orman İşletme Müdürlüğü, Köy Muhtarlıkları ve ilgili diğer resmi kurumlar tarafından ifa edilecektir.